معماری همگام با طبیعت

مفهوم معماری پایدار
معماری پایدار یک اصطلاح کلی در مورد ساختمان هایی است که برای محدود کردن تأثیر انسان بر محیط زیست طراحی شده اند. این رویکرد جدید در معماری به نوعی رویکردی سازگار با محیط زیست می باشد. این سبک معماری در فرآیند ساخت و ساز ساختمان های مدرن، همه جنبه های احداث بنا از برنامه ریزی تا انتخاب مصالح ساختمانی، طراحی و اجرای سیستم های گرمایش، سرمایش، لوله کشی، سیستم تفکیک و دفع زباله، تهویه، ادغام محیط ساخته شده با چشم انداز طبیعی و… را در بر می گیرد.
 

طراحی اکولوژیکی
طراحی پایدار که به عنوان معماری پایدار یا طراحی اکولوژیکی نیز شناخته می‌شود، مکتبی است که بر ایجاد ساختمان‌ هایی با پایداری اجتماعی و اکولوژیکی متمرکز است. فلسفه اصلی این مکتب طراحی ساختمان هایی با هدف ارتقای سلامت ساکنان ساختمان و همچنین کاهش اثرات منفی آن بر محیط زیست است.
 

تاریخچه ایجاد معماری پایدار
جهان کنونی در بحبوحه شرایط اضطراری تغییرات اقلیمی قرار دارد و تعداد زیادی از قانون های زیست محیطی که طی 50 سال گذشته تصویب شده بودند، فسخ شده اند. این شرایط باعث می‌شود طراحان، معماران، سازندگان و مصرف‌کنندگان خواستار شیوه‌ های بهتر ساختمانی برای کمک به مبارزه با آسیب ‌های ناشی از صنعت ساخت و ساز باشند. چرا که یکی از آلاینده ‌ترین صنایع روی کره زمین صنعت ساخت و ساز بناها می باشد. به عنوان مثال بنا به گزارش شورای ساختمان سبز ایالات متحده، ساختمان ها در این کشور عامل انتشار 39 درصد از دی اکسید کربن (CO2) منتشر شده در هوا هستند.
پایدار بودن به یکی از اصول مهم معماری عصر حاضر تبدیل شده است. دستورالعمل های احداث ساختمان های پایدار از طریق استانداردهای زیست محیطی مانند BREEAM و LEED در اختیار معماران قرار می گیرد. معماران مسئولیت پذیر سعی می کنند تا با رعایت این استانداردها، گواهینامه های مربوطه را برای پروژه هایشان به دست آورند. در مقابل طراحان و سازندگان زیادی وجود دارند که به راحتی از کلید واژه هایی  چون “سازگار با محیط زیست”، “سبز” یا “پایدار” تنها برای بازاریابی استفاده می کنند. ادعاهای این افراد در مورد شیوه های پایدار اغراق آمیز و به دور از واقعیت است. علیرغم همه پیشرفت‌ها در تکنولوژی و آگاهی از خطرات زیست محیطی که بشر را تهدید می کند، هنوز معماری پایدار به طور جامع مورد استفاده سازندگان قرار نگرفته است.

ویژگی های معماری پایدار
تمرکز کلی معماری پایدار بر کاهش تاثیر انسان بر محیط زیست می باشد. استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر و به حداقل رساندن مصرف انرژی های فسیلی یکی از راهکارهای مورد استفاده در این نوع معماری است که به حفظ محیط زیست از گازهای گلخانه ای می انجامد. به این منظور جهت تولید انرژی پاک در این ساختمان ها از پنل های خورشیدی استفاده می شود. انرژی ذخیره شده از طریق این پنل ها، در سیستم های گرمایشی، سرمایشی و تهویه ساختمان به کار برده می شود. از دیگر روش های این سبک از معماری حفاظت از آب از طریق سیستم های جمع آوری آب باران و بازیافت آب خاکستری می باشد.
در معماری پایدار به منظور ادغام ساختمان با چشم انداز اطراف، از مواد تجدید پذیر چون بامبو، کنف، چوب پنبه، کتان، پلاستیک های ساخته شده از جلبک و… استفاده می شود. ساخت خانه هایی با سازه کوچک تر نیز مد نظر معماری پایدار می باشد چرا که در ساخت آن ها از جرم و انرژی کمتری استفاده می شود.  ساخت خانه از مواد بازیافتی و استفاده از معماری شناور در مناطق متراکم از جمعیت ساحل ها، از دیگر راه حل های این نوع معماری می باشد. استفاده از ترکیب گیاهان سبز در دیوار ساختمان ها که در اصطلاح به آن دیوارهای زنده می گویند، و ایجاد بام های سبز بر روی برج ها با هدف خنک سازی ساختمان و ایجاد فضای بیوفیلیک سالم برای ساکنین از دیگر راهکارهای معماری پایدار است. استفاده از نور طبیعی برای روشنایی فضای داخلی ساختمان ها و استفاده از روش های عایق بندی صحیح برای جلوگیری از هدر رفت انرژی نیز در این سبک معماری مورد توجه سازندگان می باشد.

آیا طراحی پایدار مقرون به صرفه است؟
اکثر معماران گمان می کنند که با تغییر روش های معمول ساخت و ساز و جایگزین کردن آنها با روش های معماری پایدار باعث افزایش مخارج ساخت و ساز خواهند شد اما این تفکری اشتباه است. در واقع، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ساختمان ‌های پایدار در نهایت پاداش‌ های مالی زیادی را به مالکان و بهره ‌برداران ارائه خواهند کرد. به عنوان مثال هزینه ‌های عملیاتی سالانه معمولا در ساختمان ‌های پایدار به دلیل اصل بهره‌ وری انرژی در طول فرآیند طراحی کمتر است. یعنی هزینه های برق، آب و حتی نگهداری از ابتدا در نظر گرفته شده، محاسبه و بهینه می شوند. کاهش هزینه های بلند مدت در ساختمان های پایدار لزوما به معنای هزینه های اولیه بالاتر نیست. اگر ساخت بنا به صورت استراتژیک با مصالح مناسب برنامه ریزی شود، هزینه های اولیه طراحی ساختمان پایدار می تواند با هزینه های یک ساختمان سنتی برابر یا حتی کمتر از آن باشد. جدای از مزایای مالی، طراحی ساختمان سبز می تواند از جهات دیگری نیز به نفع مالکان و ساکنان ساختمان باشد. برای مثال، ساکنان ساختمان‌های دوستدار محیط زیست معمولا از سلامت جسمی و روانی بهتری نسبت به ساکنین سایر ساختمان ها برخوردارند. این موضوع به معنی بیماری کمتر، غیبت کمتر و حضور فعال تر فرد در اجتماع می باشد.
به معماری پایدار، معماری سبز یا معماری محیطی نیز گفته می شود. این سبک از معماری، معماران را برای تولید طرح های هوشمندِ سازه هایی که حداقل اثرات مضر را برای اکوسیستم و جوامع ایجاد می کنند به چالش می کشد.
 

برج چوبی نروژ
این برج یک ساختمان 18 طبقه با کاربری مختلط در بروموندال، نروژ است که در مارس 2019 تکمیل شد. این ساختمان رسما بلندترین ساختمان چوبی جهان است که 85.4 متر (280 فوت) ارتفاع دارد. همچنین این برج چوبی سومین برج بلند در کشور نروژ می باشد. نام این ساختمان از بزرگترین دریاچه نروژ گرفته شده است که 100 کیلومتر با شهر اسلو ( پایتخت نروژ) فاصله دارد.
این ساختمان چوبی دارای یک هتل، آپارتمان، دفاتر اداری، یک رستوران و فضاهای مشترک و همچنین یک سالن شنا در مجاورت طبقه اول می باشد. در این برج چوبی از الوار های چند لایه برای راه پله ها، چاه آسانسور و بالکن استفاده شد. از آنجایی که عناصر اصلی ساختاری ( عمودی و جانبی ) و سیستم‌ های پوشاننده کف این برج از چوب ساخته شده‌اند، ساختمان یک سازه تمام چوب در نظر گرفته می‌شود. باید در نظر داشت که یک ساختار تمام چوب ممکن است شامل استفاده از اتصالات غیر چوبی محلی بین عناصر چوبی باشد. ستون های بکار رفته در این ساختمان از نوع گلولام می باشد. این ستون ها از چوب های چند لایه ای که به هم چسبانده می شوند ساخته می شوند و می توان از آنها در محل عناصر بتنی یا فولادی ساختمان استفاده کرد.

از آنجایی که بروموندال منطقه ای از نروژ است که دارای جنگلداری و صنعت فرآوری چوب است، مواد مورد نیاز برای ساخت این برج چوبی به صورت محلی تامین میشد. این موضوع با معماری همگام با اقلیم که در آن برای ساخت بناها از مواد و مصالح موجود در محل بهره می برند هماهنگ است. استفاده از چوب به این مفهوم است که کربن جذب شده از جو توسط درختان به طور دائم در ساختار ساختمان های چوبی قفل میشود. این به معنی کاهش گازهای گلخانه ای موجود در جو میباشد. امروزه بسیاری از معماران به استفاده از CLT (چوب چند لایه متقاطع) و سایر الوارهای مهندسی شده به عنوان مصالح ساختمانی پایدارتر روی آورده اند.