تاملی بر ظرفیت‌های صنعت شیشه سازی در ایران / رشد ۴۰ درصدی صادرات شیشه و آینه ایرانی به اروپا و آسیای

" شیشه سازی از نمونه صنایع بسیار توانمند و پویا به شمار می‌رود که ضرورت تقویت و توسعه هر چه بیشتر آن احساس می‌شود. "

با توجه به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، صنعت شیشه‌سازی در ایران از نمونه صنایع بسیار پویا و توانمندی به شمار می رود که می طلبد با رونق، توسعه و پیشرفت هر چه بیشتری همراه شود. البته طرح این موضوع به معنای وجود ضعف هایی جدی در این صنعت نیست و به تبع در شرایطی که قریب به یک سوم از تولیدات این عرصه به کشورهای هدف صادر می شود،صنعت مذکور از طراوت و پیشرفت قابل توجهی برخوردار است. جعفر سرقینی معاون وزیر صنعت ، معدن و تجارت در گفت و گویی با رادیو اقتصاد با اشاره به این آمار گفت:کمتر صنعتی را در کشور می توان یافت  که یک سوم از تولیدات آن صادر شود. وی می گوید: در سال 1395،از مجموع یک و نیم میلیون تن شیشه تختی تولیدی،500 هزار تن صادر شده که این عدد و رقم به تنهایی موید میزان پیشرفت حاصل شده در این عرصه است.

تولیدات در این حوزه صرفا به شیشه‌های تخت منحصر و خلاصه نمی شود بلکه در عرصه ظروف شیشه‌ ای نیز شاهد حصول توفیقات بسیاری در صنعت مذکور هستیم.

آنچنان که معاون وزیر صنعت،معدن و تجارت مطرح نموده در سال 1395 از مجموع 700 هزار تن ظروف شیشه ای تولیدی، 150 هزار تن از آن ها بر مدار صادرات قرار گرفته اند که این عدد و رقم به نوبه خود بسیار قابل توجه به نظر می رسد.

تکنولوژی بسیار بالای تولید شیشه در ایران

حسین زجاجی،عضو هیات مدیره انجمن صنعت شیشه ایران نیز در گفت و گو با رسانه ها،با اشاره به توانمندی بسیار بالا و برجسته ایران در این صنعت می گوید:به واقع،تولید شیشه در این مرز و بوم از قدمت و پیشینه ای چندین هزار ساله برخوردار است که این فعالیت در بخش های مختلف نمود داشته است. آنچنان که این مقام مسئول می گوید، فعالیت شیشه سازیِ ایران در ابعاد مختلف همچون ظروف کریستال،شیشه های بلور،اوپال و...پیگیری می شود که بخش قابل توجهی از این محصولات از کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند و به کشورهای مقصد،صادر می شوند. زجاجی می افزاید : واحدهای تولید شیشه در کشور بسیار متعدد هستند و مراکز مذکور از تکنولوژی بسیار بالایی نیز برخوردارند .با توجه به قرابت و در هم تنیدگی این صنعت با مواد اولیه مورد نیاز آن جهت تولید شیشه و غنای بالای معادن سیلیس و کربنات سدیم،شاهد پیشرفت قابل توجهی در این حوزه ( صنعت شیشه سازی ) هستیم. خسرو فخیم شاهی،مدیر عامل یکی از شرکت های صاحب نام شیشه سازی در ایران و عضو هیات مدیره انجمن صنعت شیشه نیز در گفت و گویی با رسانه ها با اشاره به لزوم آگاه سازی عمومِ مردم و اطلاع رسانی در خصوص ضرورت استفاده از مواد غذایی که ظروف بسته بندی آنها شیشه ای هستند ( به دلیل مشکلاتی که ظروف پلاستیکی برای محیط زیست ایجاد می کنند ) گفت:ما نیز به نوبه خود،با برگزاری جلسات،کنفرانس ها،همایش ها و انتشارمقالات ، در این مسیر ( آگاه سازی عمومی) گام بر می داریم.

در واقع صنعت شیشه سازی عرصه ای فراخ برای تولید به شمار می رود که به زعم این عضو هیات مدیره انجمن شیشه سازی کشور یکی از بخش های تولیدی این صنعت به تولید کالاها و محصولات واسطه ایِ موردِ نیازِ مواد غذایی همچون نوشابه سازی و...معطوف می شود.

ظرفیت تولید شیشه سازی در ایران چقدر است؟

آنچنان که برخی مقامات مسئول در این عرصه ( زجاجی ، دبیر انجمن صنعت شیشه ایران )در گفت و گو با رسانه ها مطرح کرده اند،ظرفیت تولید شیشه در ایران،در بخش بطری های شیشه ای(400 هزار تن) بلور (300 هزار تن)و دیگر بخش ها 100 هزار تن برآوُرد می شود. با در نظر گرفتن سرانه 25 کیلوگرمی مصرفی شیشه در ایران،به تبع بخش عمده محصولات تولیدی مرتبط با شیشه به آنسوی مرزها صادر می شود. زجاجی با اشاره به توانمندی ایران در تولید بطری های شیشه ای می گوید:ظرفیت تولیدی بطری های شیشه ای در آینده ای نه چندان دور،از یک میلیارد و 600 هزار عدد بطری به سه میلیارد عدد خواهد رسید که این اعداد و ارقامِ اعلام شده به روشنی موید عمق توانمندی ایران در عرصه مذکور است. بدون تردید،این سطح از توانمندی،مستلزم تعیین و تعریف استراتژی هایی راهبردی در عرصه صادراتی است که به مدد آن می توان علاوه بر توسعه فرصت های شغلی ، ارز هر چه بیشتری را نیز برای کشور تامین نمود. آنچنان که گزارش های موجود نشان می دهد،سالانه قریب به 200 میلیون دلار شیشه تولید شده در ایران به کشورهای آذربایجان،ارمنستان،تاجیکستان،عراق،حاشیه خلیج فارس و برخی کشورهای اروپایی صادر می شود.

خودکفایی ایران در تامین شیشه از نمونه توفیقات صنعتی و تولیدی به شمار می رود و با در نظر گرفتن نیاز 70 درصدی ایران به واردات در پیش از انقلاب ، این واقعیت به روشنی قابل اثبات خواهد بود.

عدم وابستگی در تامین مواد اولیه،نقطه قوت صنعت شیشه سازی در کشور

علی اصغر فلاحتی،یکی از شیشه سازان فعال در غرب استان تهران،در گفت و گو با خبرنگار در گفت‌وگو با  خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به توانمندی های کم نظیر ایران در صنعت شیشه سازی اظهار کرد:یکی از ابعاد مثبت این صنعت به این امر معطوف می شود که در کنار تکنولوژی تولید،در عرصه تامین مواد اولیه نیز هیچگونه وابستگی به کشورهای دیگر وجود ندارد و این امر نقطه قوتی است که نمی توان به راحتی آن را نادیده انگاشت. وی افزود:این ویژگی باعث می شود حتی در اوج تحریم ها و در شرایطی که فرضا کشورهای ثالث از فروش مواد اولیه به ما امتناع کنند نیز ، هیچگونه خللی در روند تولید شیشه ایجاد نشود. فلاحتی مطرح کرد:یکی از نارسایی ها پیش روی این حوزه،به فعالان خُرد این عرصه باز می گردد که در نزد عوام به شیشه سازان مصطلح شده اند اما در واقع امر باید از آنها تحت عنوان شیشه بُرها یاد کرد که با رکود عرصه مسکن،کسب و کار این صنف نیز به شدت تحت الشعاع قرار گرفته و طبیعتا با کاهش مشهود ضریب ساخت و سازها،معیشت فعالان این عرصه نیز تحت الشعاع قرار می گیرد، آنچنان که در طول 5 سال اخیر درآمد بسیاری از شیشه بُرها،با کاهش و اُفت حداقل 60 درصدی همراه شده است.

وی افزود : با همه این اوصاف،از منظر و زوایه کلان،کاهش ضریب تقاضا در بازار داخلی ، صنعت مذکور را آسیب پذیر نَنِموده ، زیرا بُعد صادراتیِ تولیدات همچنان به قوت خود در جریان است و از دیگر سو تولیدات کارخانجات شیشه سازی و به تعبیری صنعت شیشه سازی کشور صرفا به شیشه های تَختِ دو جداره و...خلاصه نمی شود و همین امر باعث بقاء و حیات این صنعت در کشور شده است.

رشد 40 درصدی صادرات شیشه و آینه ایرانی به اروپا و آسیای میانه

محمد علی قنبری،رئیس اتحادیه شیشه و آینه در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، در تشریح بنیه صادراتی کشور در عرصه مذکور اظهار کرد:برخورداری از تکنولوژی فلوت در صنعت شیشه باعث شده اقبال قابل توجهی به تولیدات شیشه و آینه ایرانی از سوی کشورهای متقاضی نشان داده شود. وی افزود : در حال حاضر محصولات ایرانی در بخش اشاره شده به آسیای میانه و برخی کشورهای اروپایی صادر می شود و فعالیت قریب به 9 کارخانه شیشه فلوت در شهرهایی همچون یزد ، قزوین مراغه ، آذربایجان ، مشهد و ساوه ، فرصت های قابل توجهی در حوزه اشتغالزایی ایجاد کرده است. قنبری گفت : مصارف شیشه صرفا به حوزه ساختمان سازی خلاصه نمی شود و تولیدات متنوع و متعدد برای تامین نیاز شیشه قفسه ها ، ایستگاه های اتوبوس ، میزها و شیشه های ضد گلوله باعث تنوع و تکثر قابل توجه تولیدات در این حوزه شده است. وی با بیان خودکفایی کامل ایران در تامین شیشه موردنیاز کشور تصریح کرد : در حال حاضر بصورت روزانه،حداقل 500 هزار متر مربع شیشه در کشور تولید می شود و این حوزه از نمونه عرصه هایی به شمار می رود که خوشبختانه با مشکلاتِ جدیِ چندانیِ مواجه نیست.

امید آن می رود با الگو برداری از این صنعت و خط و مشی پیموده شده در این بخش و پیاده سازی استراتژی های اتخاذ شده برای این حوزه در دیگر صنایع،رشد و شکوفایی فزاینده اقتصادی و تولیدی صنایع کشر در دیگر عرصه ها نیز به بهترین نحو ممکن رقم بخورد.